Środowisko pracy to dynamicznie zmieniająca się rzeczywistość, w której każdego dnia podejmowanych jest wiele decyzji i wykonuje się mnóstwo zadań. Jednak zdarza się, że niektórzy pracownicy wykonują swoje obowiązki w sposób niewłaściwy lub też niezgodny z prawem i interesami firmy. Dla dobra ogółu, a przede wszystkim pracodawcy, taki fakt należy zgłosić. Sprawdź, kim jest sygnalista i co trzeba wiedzieć o kwestiach kadrowych związanych ze zgłoszeniem sygnalisty w obliczu nowych przepisów.
Kto to jest sygnalista w firmie?
Zanim rozpatrzymy, jakie kwestie i zmiany weszły w życie wraz z ustawą o sygnalistach, warto najpierw określić, kim jest taka osoba. To najczęściej pracownik organizacji lub firmy posiadający dowody potwierdzające fakt zachodzących nieprawidłowości w ramach danej organizacji. Dotyczy to przedsiębiorstw, instytucji, placówek publicznych itp.
Sygnalista to osoba, która poza dowodami wykazuje również chęć do włączenia się w konkretne działania mające na celu wyeliminowanie problemów. Głównym założeniem takiego zgłoszenia jest działanie w dobrej wierze i na rzecz interesu firmy, a nie z osobistych powódek dotyczących np. niechęci wobec któregoś z pracowników.
Warto podkreślić, że nieodpowiednie byłoby pytanie: „jak zostać sygnalistą.” Bardziej trafne jest użycie sformułowania: „jak być sygnalistą.” Co ważne, może nim być nie tylko pracownik danej firmy, ale także klient, kontrahent, a nawet osoba zupełnie niezwiązana z firmą
ZDOBĄDŹ CENNĄ WIEDZĘ I UMIEJĘTNOŚCI. WYBIERZ „KURS SPECJALISTA DS. KADR”!
Ustawa o sygnalistach – podstawowe założenia
Na problem braku regulacji i działań, jakie należy podjąć w związku ze zgłoszeniami o nieprawidłowości pracy i braku ochrony poufności sygnalistów zwrócono uwagę jeszcze przed uchwaleniem Ustawy sygnalistów w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady. Jednak szczegółowe zalecenia w tej kwestii zawarte są w Ustawie o sygnalistach z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów. Aktualnie (sierpień 2024 r.) status aktu prawnego to: oczekujący na wejście w życie.
Nadrzędnym celem ustawy jest ochrona osób zgłaszających wszelkie naruszenia prawa i nieprawidłowości niezależnie od zajmowanego stanowiska. Skutkiem tego może być np.:
- mobbing,
- pozbawienie pracy,
- nieprzyznanie premii,
- odmowa nawiązania stosunku pracy,
- obniżenie wynagrodzenia,
- pominięcie przy awansach,
- dyskryminacja,
- przeniesienie na niższe stanowisko i inne.
Jeżeli sygnalista doświadczy podobnych zjawisk, będzie mógł domagać się odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Jednocześnie akt ten reguluje, że zgłoszenie nieprawidłowości będzie dobrowolne. Tożsamość sygnalisty będzie też musiała być utrzymywana w ścisłej tajemnicy.
Ustawa o sygnalistach – procedura zgłoszeń i obowiązki pracodawcy
W związku z ustawą o sygnalistach w firmach i organizacjach muszą zostać ustanowione specjalne procedury wewnętrzne związane z przyjmowaniem zgłoszeń o zaistniałych nieprawidłowościach czy naruszeniach prawa. Organizacja ta musi uwzględniać zapewnienie sygnalistom anonimowości. Tryb zgłaszania może być zarówno pisemny, jak i ustny.
Rola działu kadr w obsłudze sygnalistów
Pracodawca musi wyznaczyć jednostkę albo osobę, która odpowiedzialna będzie za przyjmowanie zgłoszeń wraz z kontaktem czy adresem sygnalisty. Tu kluczową rolę w większości jednostek pełnić będą kadry. Konieczne będzie nie tylko przyjęcie zgłoszenia i potwierdzenie w ciągu 7 dni otrzymania go poprzez informację zwrotną, ale też zawiadomienie o działaniach podjętych w zgłoszonej sprawie w terminie do 3 miesięcy od momentu zgłoszenia. Sprawdź, czym jeszcze zajmuje się dział kadr.
Dział kadr ma w związku z ustawą o sygnalistach niemałe wyzwanie. Art. 27 aktu prawnego jasno wskazuje, że konieczne jest zapewnienie anonimowości i przetwarzanie danych osobowych bez możliwości dostępu do nich osobom nieobjętym zgłoszeniem. Ponadto nawet w przypadku zakończenia stosunku pracy, osoby z kadr mają obowiązek utrzymania tajemnicy dotyczącej tożsamości sygnalistów.
Zgodnie z art. 29 ustawy należy również prowadzić rejestr zgłoszeń wewnętrznych. Powinien on zawierać numer zgłoszenia, przedmiot naruszenia prawa, szczegółowe dane sygnalisty oraz dane osoby, której dotyczy zgłoszenie. Oprócz tego zapisana musi być data zgłoszenia i zanotowane dokładnie działania, jakie zostały podjęte w danej sprawie.
Postaw na rozwój!
Aby zwiększyć swoje kwalifikacje i właściwie przygotować się do aktualnych wymogów prawnych w zakresie prowadzenia kadr, warto wybrać “Kurs Specjalista ds. kadr” online dostępny na kik.edu.pl. W programie kursu zawarte zostały zagadnienia dotyczące między innymi: podstawowych zagadnień z prawa pracy czy zatrudniania pracowników i ustalania stosunku pracy.
Po ukończeniu kształcenia absolwent dokumentację zgodną z wymogami MEiN oraz dodatkowo tytuł Specjalisty ds. Kadr, certyfikat w języku polskim i angielskim. Dzięki akredytacji uczelni wyższej możliwe jest także uzyskanie świadectwa ukończenia kursu i dyplomu w skórzanej oprawie. Specjalista ds. kadr, który został ujęty w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania i sklasyfikowany kodem zawodu: 242307.
Zapisz się na “Kurs Specjalista ds. kadr” i zdobądź kompetencje, które zapewnią Ci pewność w zarządzaniu kadrami oraz otworzą nowe możliwości kariery zawodowej. Zainwestuj w swoje umiejętności i dołącz do grona profesjonalistów, którzy są nie tylko na bieżąco z przepisami prawa pracy, ale także potrafią skutecznie wdrażać je w praktyce.
